ครั้งที่ 17/2565

มติที่ 554/2565

เรื่อง ขอความเห็นชอบจัดพิมพ์หนังสือ “จักกวาฬทีปนี”

ในการประชุมมหาเถรสมาคม ครั้งที่ ๑๗/๒๕๖๕ เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๕ สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ กรรมการมหาเถร-สมาคม เสนอว่า ในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ๑๒ สิงหาคม โดยธรรมเนียมปกติมหาเถรสมาคมจะจัดพิมพ์หนังสือ หรือทำสิ่งของที่เป็นอนุสรณ์ ถวายพระองค์ และ เห็นว่าหนังสือ “จักกวาฬทีปนี” เป็นปกรณ์ทางพระพุทธศาสนา รจนาด้วยภาษาบาลี โดยพระสิริมังคลาจารย์ พระเถระนักปราชญ์-ชาวล้านนา รจนาเมื่อพุทธศักราช ๒๐๖๓ มีเนื้อเรื่อง แบ่งเป็น ๖ กัณฑ์ เช่น จักรวาลโดยสรุป แม่น้ำมหาสมุทร ทวีป ภูมิต่าง ๆ ข้อเบ็ดเตล็ด โดยเลือกเก็บความจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา และปกรณ์พิเศษต่าง ๆ มาเรียบเรียงเข้าเป็นรูปเรื่อง พร้อมแสดงมติ กำกับไว้ คล้ายไตรภูมิพระร่วงแต่แพร่หลายน้อยกว่า เพราะไตรภูมิพระร่วงรจนาเป็นภาษาไทย ส่วนจักกวาฬทีปนีรจนาเป็น ภาษามคธ ความพิเศษของจักกวาฬทีปนี ยังได้แก่การระบุว่าตอนใดนำมาจากคัมภีร์ใด ทำให้ทราบแหล่งที่มาอ้างอิงทุกแห่ง ละม้าย การเรียบเรียงวิจัยหรือวิทยานิพนธ์ ซึ่งยังประโยชน์ทางวิชาการอย่างยิ่ง คุณค่าของหนังสือนี้หาใช่เพียงแต่เป็นวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาที่สอนเรื่อง บาปบุญคุณโทษ อันเป็นกลไกการ "จัดระเบียบสังคม" หากยังสะท้อนมโนทัศน์ ประวัติศาสตร์ คติชนวิทยา และอุดมคติ อันเป็นคุณค่าที่หยั่งรากลึกอยู่ในสังคมไทย นับเป็นอลังการแห่งความรู้ได้ส่วนหนึ่ง ทั้งนี้ อนุสนธิพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงมุ่งหวังให้ประชาราษฎรประพฤติตนเป็นคนดี มีศีลธรรมจรรยากำกับกาย วาจา ใจ โดยเพียบพร้อม จึงทรงแสดงพระราชทัศนะโน้มน้าวให้เห็นประจักษ์ถึงคุณค่าของพระบวรพุทธศาสนา กับสังคมไทยตลอดมา ทรงวางพระองค์เป็นแบบอย่างตามพระราชสถานะ “ธรรมิกราชินี” โปรดที่จะ ทรงสดับพระธรรมเทศนา และทรงศึกษาพระพุทธธรรมอยู่เป็นนิตย์ ยิ่งไปกว่านั้น ยังทรงสถิตในพระราชสมัญญา “อัคราภิรักษศิลปิน” ผู้ทรงสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมอันเป็นมรดกของชาติ จึงทรงนำ คติอันเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนา ตลอดจนคติความเชื่อของคนไทยนับแต่โบราณกาล มาเผยแพร่ ให้เป็นที่ประจักษ์ในรูปแบบของงานศิลป์ ซึ่งเป็นการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมไทยอย่างครบวงจร ต่อเนื่อง และยั่งยืน ดังจะเห็นได้จากผลงานของสถาบันสิริกิติ์ และมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จำนวนมากอันเป็นที่เลื่องลือด้วยฝีมือเชิงช่างและศิลปหัตถกรรม อันประณีต มักเชื่อมโยงเกี่ยวข้องโดยตรงกับคติจักรวาลทัศน์ตาม ปกรณ์ต่าง ๆ ในทางพระพุทธศาสนา ทั้งเรื่องภพภูมิ เทวดา กินนร กินรี คนธรรพ์ สัตว์หิมพานต์ ซึ่งล้วนปรากฏเนื้อความอยู่ใน จักกวาฬทีปนี หากมหาเถรสมาคมจะร่วมเฉลิมพระเกียรติและจัดพิมพ์หนังสือ "จักกวาฬทีปนี" เผยแผ่เป็นกุศลธรรมทานฉลอง พระมหากรุณาธิคุณ และน่าจะเป็นการเหมาะสมอย่างยิ่ง ที่ประชุมพิจารณาแล้วมีมติ ดังนี้ ๑. เห็นชอบให้จัดพิมพ์หนังสือ “จักกวาฬทีปนี” เพื่อเผยแพร่ไปตามห้องสมุดต่าง ๆ ทั่วประเทศ เป็นกุศลธรรมทาน ฉลอง พระมหากรุณาธิคุณ และเพื่อเป็นอนุสรณ์เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕ จำนวน ๕,๐๐๐ เล่ม เงินทุนในการจัดพิมพ์จะรับบริจาคจากกรรมการ มหาเถรสมาคม และเจ้าคณะพระสังฆาธิการระดับเจ้าคณะภาค เจ้าคณะจังหวัด ๒. มอบสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติแจ้งกรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าคณะภาค และเจ้าคณะจังหวัด ทั้ง ๒ นิกาย ร่วมบริจาคทุนในการจัดพิมพ์หนังสือ “จักกวาฬทีปนี” ๓. มอบสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติประสานกรมศิลปากร เพื่อขอรับหนังสือ “จักกวาฬทีปนี” มาเป็นต้นฉบับในการจัดพิมพ์ และขออนุญาตเชิญตราสัญลักษณ์พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕ เพื่อจัดพิมพ์ลงบนปกหนังสือ “จักกวาฬทีปนี” และให้ดำเนินการได้ทันที โดยไม่ต้องรอรับรองรายงานการประชุม

เอกสารประกอบเพิ่มเติม

เอกสารประกอบ 1 : c_17300665_554 ขอความเห็นชอบจัดพิมพ์หนังสือ จักกวาฬทีปนี.pdf (786.37 kb)

จำนวนเข้าดู : 1290

ปรับปรุงล่าสุด : 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 14:15:58

ข้อมูลเมื่อ : 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 14:15:58